Nếu Hà Nội có phố cổ, Hội An có phố Hội, thì Phố Hiến chính là di tích đô thị cổ mang đậm dấu ấn lịch sử – văn hóa đặc sắc của miền Bắc. Từng là “Kinh kỳ thứ hai” thời Lê – Trịnh, Phố Hiến không chỉ nổi tiếng bởi hệ thống di tích dày đặc mà còn là điểm hội tụ giao thương quốc tế, tôn giáo đa dạng và những câu chuyện trầm mặc về một thời hoàng kim.
1. Giới thiệu chung về Phố Hiến
Phố Hiến nằm tại TP. Hưng Yên, cách Hà Nội khoảng 60km. Vào thế kỷ XVII – XVIII, nơi đây từng là thương cảng sầm uất nhất miền Bắc, nơi tàu thuyền của Trung Quốc, Nhật Bản, Bồ Đào Nha, Hà Lan… tấp nập giao thương. Phố Hiến từng được nhắc đến trong thơ văn với câu:
“Thứ nhất Kinh kỳ, thứ nhì Phố Hiến”
Ngày nay, Phố Hiến là quần thể di tích lịch sử cấp quốc gia đặc biệt với hơn 100 công trình lớn nhỏ, trong đó có 16 di tích tiêu biểu, tiêu biểu như: Văn Miếu Xích Đằng, chùa Chuông, đền Mẫu, đền Trần, đền Thiên Hậu, đền Hoa Dương, đền Minh Khai…

2. Giá trị lịch sử – văn hóa đặc sắc
2.1. Trung tâm giao thương quốc tế thế kỷ XVII – XVIII
Phố Hiến từng là điểm neo đậu của các thương nhân Nhật Bản, Trung Quốc, Hà Lan, Anh… với vai trò là cửa khẩu thương mại quan trọng của Đại Việt. Các dấu tích về thương cảng, các thương điếm, nhà thờ Thiên Chúa, chùa Hoa Dương (do người Trung Hoa xây dựng) vẫn còn hiện hữu như minh chứng cho sự đa dạng văn hóa nơi đây.

2.2. Di tích kiến trúc đa dạng
Kiến trúc Phố Hiến là sự giao thoa giữa phong cách Việt cổ với kiến trúc Trung Hoa, Nhật Bản và phương Tây. Các công trình tôn giáo như chùa, đền, nhà thờ, hội quán được bảo tồn khá nguyên vẹn. Đặc biệt, đền Mẫu và Văn Miếu Xích Đằng là hai công trình nổi bật nhất, thu hút hàng nghìn lượt du khách mỗi năm.
2.3. Di sản văn hóa phi vật thể
Phố Hiến còn lưu giữ nhiều lễ hội dân gian truyền thống như:
- Lễ hội Phố Hiến (tháng 3 âm lịch)
- Lễ hội đền Mẫu, đền Trần, đền Thiên Hậu…
- Nghệ thuật hát ca trù, hát chèo vẫn được biểu diễn trong các dịp lễ lớn
3. Các địa điểm không thể bỏ qua khi đến Phố Hiến
3.1. Văn Miếu Xích Đằng
Là một trong hai Văn Miếu nổi tiếng của miền Bắc (cùng với Văn Miếu Quốc Tử Giám), nơi thờ Khổng Tử và các danh nhân Nho học. Văn Miếu có kiến trúc cổ kính, nhiều hoành phi câu đối, đại tự đặc sắc, không gian tĩnh lặng.
Tham quan: Miễn phí. Nên đi vào dịp đầu xuân để tận hưởng không khí lễ hội tế lễ long trọng.

3.2. Chùa Chuông (Kim Chung Tự)
Được mệnh danh là “Phố Hiến đệ nhất danh lam”, chùa có kiến trúc hình chữ “Công”, lưu giữ nhiều tượng Phật quý và cây bồ đề cổ. Chùa gắn liền với đời sống tâm linh của người dân Hưng Yên.
Tham quan: Miễn phí. Có thể gửi xe trước cổng chùa.

3.3. Đền Mẫu
Thờ Quý phi Ỷ Lan – một người phụ nữ nổi tiếng thông tuệ trong lịch sử phong kiến Việt Nam. Đền nổi bật với kiến trúc long đình, nghi môn uốn lượn, nghệ thuật chạm khắc gỗ, đá tinh xảo.
Lưu ý: Nên đi vào dịp lễ hội tháng 3 âm lịch để trải nghiệm không khí rộn ràng.

3.4. Đền Trần – Đền Thiên Hậu
Hai ngôi đền linh thiêng thờ các nhân vật có công bảo vệ vùng đất Phố Hiến. Đền Thiên Hậu do người Hoa xây dựng, mang nét kiến trúc Á Đông đặc trưng, là nơi thờ nữ thần biển cả – phù hộ cho người đi biển và làm ăn buôn bán.
3.5. Đường phố cổ – Nhà cổ
Không chỉ là nơi thờ tự, Phố Hiến còn giữ nguyên được nhiều ngôi nhà cổ, đường phố lát gạch, giếng đá… phản ánh đời sống cư dân đô thị cổ. Bạn có thể dạo quanh để ngắm khung cảnh trầm mặc, cổ kính.
4. Ăn gì ở Phố Hiến?
4.1. Nhãn lồng Hưng Yên
Không chỉ là đặc sản, nhãn lồng Hưng Yên từng được tiến vua bởi quả to, cùi dày, ngọt lịm. Mùa nhãn từ tháng 7 đến tháng 9.
4.2. Bánh răng bừa
Bánh có hình chiếc răng bừa, nhân thịt mộc nhĩ, được gói bằng lá dong và luộc chín. Vị thơm bùi của gạo nếp kết hợp nhân mặn đậm đà.
4.3. Chè sen long nhãn
Món tráng miệng thanh mát, kết hợp giữa sen bùi và long nhãn ngọt dịu. Rất phù hợp cho mùa hè.

5. Hướng dẫn di chuyển và lưu trú
5.1. Di chuyển từ Hà Nội
- Xe máy, ô tô cá nhân: Chạy theo QL5B hoặc đường 39 – mất khoảng 1.5 giờ
- Xe khách: Bắt xe tại bến Giáp Bát, Mỹ Đình về Hưng Yên – giá khoảng 60.000đ – 100.000đ
5.2. Lưu trú
- Khách sạn Phố Hiến, Hưng Yên Plaza: Giá từ 300.000đ – 600.000đ/đêm
- Một số homestay quanh phố cổ đang được phát triển – nên gọi điện đặt trước nếu đi cuối tuần/lễ
6. Gợi ý lịch trình khám phá Phố Hiến 1 ngày
Sáng:
- Khởi hành từ Hà Nội (6h30)
- Tham quan Văn Miếu Xích Đằng, chùa Chuông
- Uống trà sáng bên hồ Bán Nguyệt
Trưa:
- Ăn bánh răng bừa, nhãn Hưng Yên tại quán đặc sản địa phương
Chiều:
- Tham quan đền Mẫu, đền Trần, đền Thiên Hậu
- Dạo phố cổ, chụp ảnh, mua đặc sản
- Về Hà Nội lúc 17h00
7. Kết luận
Phố Hiến là điểm đến lý tưởng cho những ai yêu thích khám phá văn hóa lịch sử, kiến trúc cổ và trải nghiệm không gian xưa cũ giữa thời hiện đại. Với sự đầu tư phát triển du lịch nhưng vẫn giữ được nét thanh bình, Phố Hiến chắc chắn sẽ là điểm sáng du lịch phía Bắc trong những năm tới.
Hãy một lần đến với Phố Hiến – để chạm tay vào di sản và lắng nghe âm vang của một thời quá vãng đang sống dậy từng ngày.
Tham khảo thêm chi tiết các sản phẩm, chương trình ưu đãi “cực sốc” của chúng tôi tại:
Trang web: https://tripbuddy.vn/
Shopee: https://shopee.vn/tripbuddy
Fanpage: https://www.facebook.com/Tripbuddy2025